Як за адзін вечар і з добрых жартаў пасмяяцца, і пра сімволіку беларускай хаты даведацца, і граматыку вывучыць, і канцэрт музычнага гурта паслухаць
Больш людзей, чым звычайна, сабралася на штотыднёвых модных бясплатных курсах беларускай мовы «Мова нанова» ў гэтую сераду ў канферэнц-зале турсалона «Ілва» (вуліца Леніна, 53). А справа ў тым, што спецыяльнымі гасцямі заняткаў сталі ўдзельнікі музычнага гурта з Магілёва «Акute».
Але, як трапна пажартаваў напачатку мерапрыемства вядоўца курсаў Сяржук Маркаў, «шлях да «Акute» ляжыць праз пакуты», таму перад выступам музыкантаў прысутных чакалі звычайныя заняткі.
У гэты дзень яны былі прысвечаныя тэме «Сімволіка беларускай хаты». Сяржук і яго калега, вядоўца курсаў, кандыдат філалагічных навук Таццяна Дубоўская расказалі, што модны сёння фэн-шуй, але на свой лад, быў і ў нашых продкаў.
Так адразу каля ўвахода гасцей сустракала печ, якая ў сялянскай хаце займала важнае і пачэснае месца. Строга па дыяганалі ад яе знаходзіўся «чырвоны кут» (покуць) – гэтакі куточак храма ў хаце. Там віселі аздобленыя ручнікамі абразы, захоўваліся грамнічныя свечы і свянцоныя рэчы. Менавіта на покуць садзілі маладых на вяселлі, і галавой у бок кута клалі нябожчыкаў.
З печчу ў нашых продкаў таксама было звязана многа традыцый. Напрыклад, падчас вяселля дзяўчына, да якой прыходзілі сваты, павінна была сядзець на печы і слухаць, што пра яе кажуць. А саскочыць магла толькі ў тым выпадку, калі згаджалася на шлюб.
Беларусы імкнуліся заўсёды падтрымліваць у печы агонь, бо лічылася, што калі ён згасне, напрыклад, ноччу, то з сям’і нехта памрэ. Дазвалялася не паліць печ, толькі падчас вялікіх святаў ці калі ў хаце быў нябожчык. Бо печ для беларусаў была ўвасабленнем сонца ў хаце, нездарма прыстасаванне, якім закрываюць топку печы, называецца «заслонка» – «слонца» – «сонца».
Асаблівае значэнне беларусы надавалі і парогу, які сімвалізаваў памежжа паміж гэтым і тым светам. Аб яго тройчы стукалі труной, калі выносілі нябожчыка, праз яго ніколі не віталіся, а хлопец, які прыводзіў жонку ў хату, быў абавязаны перанесці яе пра парог, каб яна да яго не дакранулася.
Расказвалі вядоўцы і пра сімволіку вокнаў, даху, люстэркаў у беларускай хаце, прыводзілі цікавыя прыклады і жартавалі.
Граматычная частка заняткаў складалася з паўтарэння раней пройдзенага матэрыялу.
Прысутным раздалі лісткі з заданнямі і яны талакой вырашалі, як пішацца не (ня) з рознымі часцінамі мовы, у якіх выпадках трэба ўжываць у складовае, а ў якіх – у нескладовае, як правільна вымаўляць па-беларуску.
Час праляцеў незаўважна, але перед тым, як запрасіць музыкантаў на сцэну, вядоўцы прапанавалі прыдумаць слоган да сямейнага свята «Гулі ў бабулі». Бо курсы доўжацца з верасня па травень, у якім, па традыцыі, праходзіць так званы «выпускны баль» – па аналогіі з лінейкай напрыканцы вучэбнага года ў школе. У гэтым годзе ён мае назву «Гулі ў бабулі» і адбудзецца 14 траўня ў вёсцы Заронава з 12 да 16 гадзін.
Усіх (а дарэчы, прыехаць на сямейнае свята можа кожны ахвотны, нават той, хто не наведвае курсаў «Мова нанова») чакае займальная праграма. На гэты дзень запланаваныя мядовы кірмаш, майстар-класы па фларыстыцы, дрэваапрацоўцы і кераміцы, продаж сялянскіх страў, народныя гульні ад актрысы Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя Якуба Коласа Раісы Грыбовіч, спеўны сход з Сяргеем Доўгушавым, выступ беларускага гурта «Рэлікт» і шмат іншага.
Нарэшце, калі аўтары самых цікавых слоганаў атрымалі падарункі на памяць на сцэну пад гучныя апладысменты выйшлі ўдзельнікі гурта «Акute». Гэтая беларускамоўная група з Магілёва была заснавана ў 2008 годзе, і з таго часу паспяхова выступае не толькі ў Беларусі, але і за яе межамі. Не першы раз яны і ў Віцебску. Наведаюць наш горад на Дзвіне музыкі і напрыканцы месяца – 23 красавіка ў бітлз-клубе «Паддашак» адбудзецца іх сольны канцэрт «Усё павернецца».
Дарэчы, квіткі на яго па зніжаным кошце – усяго 100 тысяч рублёў – можна было набыць адразу на месцы (увогуле білеты каштуюць 120 тысяч рублёў, а у дзень канцэрту – 150 тысяч). Тут жа па 50 тысяч рублёў прапаноўваліся музычныя дыскі гурта, а таксама паштоўкі.
Выканаўшы колькі кампазіцый, у тым ліку і новых, музыкі пагадзіліся сфатаграфавацца на памяць з усімі ахвотнымі і даць аўтографы.
А вакаліст Стас Мытнік адказаў на пытанні карэспандэнта «Віцебскага кур’ера».
Вы ўжо шмат дзе выступалі, у тым ліку на занятках «Мова нанова» ў іншых гарадах Беларусі. А як Вам віцебская публіка?
З Віцебскам у нашага гурта звязаны важкія ўспаміны. Менавіта тут у клубе «Зебра» адбыўся наш самы першы выязны канцэрт. У Віцебску асаблівая публіка, тут вельмі моцны культурны «двіж», больш адкрытыя, чым у іншых гарадах, гледачы. І гэта не проста словы, так сапраўды і ёсць. Да таго ж, у вас шмат цікавых месцаў для правядзення канцэртаў, напрыклад, «Паддашак», дзе мы хутка будзем выступаць. У цэлым, Віцебск – вельмі прыкольны горад.
Што чакае тых, хто прыйдзе на ваш канцэрт 23 красавіка?
Іх чакае колькі песен, якія мы даўно не ігралі, але якія людзі заўсёды просяць выканаць, а таксама прэм’ера новых песень і самыя папулярныя нашыя кампазіцыі. Гэта будзе такі зборны канцэрт, таму прыходзьце да нас, калі ласка, будзе цікава.