Калі дарослыя становяцца шэрымі і сумнымі? Калі губляюць фантазію.
Новая пастаноўка Віктара Клімчука і Крысціны Бранавай пра гэта. Пра дзіцячы чароўны свет i дарослае цяжкае жыццё.
Прэм’ерны спектакль Віктара Клімчука — «Каля-Маля» адкрыў 37 тэатральны сезон Беларускага Тэатра «Лялька».
Рэкамендованы ён для дзяцей узросту — 4+. Для малечы — пастаноўка візуальна-эфектная, каляровая і вясёлая. Для дарослых — ёсць пра што падумаць.
Маленькую п’есу на падставе шасці малюнкаў свайго сына, Святлана Дарафеева — піцерскі лялечнік, напісала, калі была студэнткай.
Віктар Ігнатавіч гадоў з 10 таму ўбачыў твор. Цікавае ён складвае ў чароўны куфар пад назвай «не ведаю ці спатрэбіцца, але нешта тут ёсць».
І гэтай вясной «Калямаля» трапіла на вочы
«А чаму б і не?», — сказаў Віктар Iгнатавіч. Для рэжысёра яго ўзроўню — гэта п’еса занадта мадэрновая і наватарская. Тут усё такое сучасна-маляўнічае і лубочна-візуальнае, без падтэкста і яркіх вобразаў. Такое наш знакаміты лялечнік не вельмі паважае. Але ж мастакі любяць эксперыменты. Ізноў жа, такія пастаноўкі не патрабуюць вялікіх грошай. Таму і адбылося.
Для распрацоўкі сцэнаграфіі, лялек і касцюмаў Клімчук-старэйшы запрасіў мастака Крысціну Баранаву. Яна ўжо рабіла «Вясёлага Дарафея» для «Лялькі». Сучасны, лёгкі і эфектны стыль Крысціны — якраз тое, што спатрэбілася для «Каля-Маля» — звычайнай жыццёвай гісторыі з чацінаю чараўніцтва.
Крысціна распавяла пра сваю працу над пастаноўкай:
«Я люблю працаваць з Віктарам Ігнатавічам. Бо ён дае свабоду творчасці. Я маю канцэпцыю і яго пажаданні, астатняе — мая справа. «Каля-Маля» рабіць было цікава і складана. Абрала простыя, як быццам папяровыя, планшэтныя плоскія. Іх трэба дапоўніць візуальнымі эфектамі. Сцэну я зрабіла ў стылі школьнага сшытка ў клетачку. А светлавыя эфекты, на маю задуму, павінны быць чароўнымі. Таму ў момант, калі Віця становіцца Каля-Маля, сцэну зацягвае празрысты вэлюм. На тканіну праецыруецца малюнак. Артысты, як быццам, малююць у паветры. Гледачу здаецца, што гэта яны размалёўваюць прастору. Спадзяваюся, звычайна-чароўная гісторыя ў нас атрымалася».
А гісторыя нам усім добра знаёмая і блізкая нашаму мастацкаму Віцебску. (Не падумайце, што тут ёсць намёк на Шагала. Гэта ж 4+. Я, во, так і падумала).
Бацькам з казкі пра Каля-Маля пашчасціла: у іх з’явіўся незвычайны сын. Віця, проста, апанаваны мастацтвам. Ён нават імя сабе прысвоіў ад малюнкаў, што дарослыя «калякамі» завуць. Віця — Калямаля. З-за гэтых калякаў-малякаў у сям’і разлад. Жаданне хлопчыка размалёўваць усё што трапляе на вочы — гэта ж не парадак! Ну каму ж з дарослых спадабаюцца размалёваныя дарагія шпалеры ці мэбля? Асабліва «непарадак» дадае клопату і раздражняе маці юнага мастака.
Гэта прыгожая паспяховая жанчына ў футурале. Шэрае адзенне і абутак, шэрае штодзённае жыццё. Не да сентыментаў, калі трэба працаваць, каб выжыць.
І, абавязкова ж, каб было ўсе не «хужэй», чым у іншых. Яна любіць свайго сына, але забылася і пра сябе, і пра свае асабістыя ўяўленні. Аднойчы яна знаходзіць свой партрэт. Як кіпнем ён пячэ душу: «Няўжо ж я такая – злая, шэрая і няшчасная?»
«Не!» — кажа яна сабе. І адразу апынаецца ў чароўнай краіне Калямаляндыі, створанай яе сынам. Яна можа найсці Віцю толькі тады, калі зразумее яго мастацкі свет.
Глыбокая і меладраматычная роля атрымалася ў Вольгі Маханьковай. Маці шукае і знаходзіць і сябе, і асабістае шчасце, і сына.
Ролю Віці Каля-Маля выканаў самы юны артыст тэатра — Даніла Катовыч. Жвавы і летуценны хлопчык, якога жыццё ўзнагародзіла мастацкім талентам. І дзвюма сяброўкамі (мо выдуманыя?). Яны дапамагаюць гэты свет размаляваць. (Ролі сябровак выканалі Наталля Гайдук і Аляксандра Бурдзілоўская).
Маці знаёміцца з краінай сына і дзіўнымі персанажамі яго аўтарства: чароўнай каровай, якая шукае Калямаля, каб намаляваў апашню (Наталля Гайдук). Канём, якому пятая нага не перашкаджае, а ён бы і яшчэ тры хацеў «для хуткасці».(Яўген Гусеў).
І нявыхаванымі цмокамі, якія сварацца і кусаюцца, бо ім для шчасця вельмі патрэбны банцікі.
Па краіне Каля-Маля бязглузда гойсае цягнік. Бо рэйкі дзіўна сплятаюцца, то з’яўляюцца, то знікаюць. На гэты паравозік Маці, абавязкова, трэба набыць квіток, каб даехаць да Віці.
Мама вучыцца ўяўляць дзеля сына, а знаходзіць сябе. Яе вобраз становіцца рознакаляровым і вясёлым .У апошняй сцэне з’яўляецца і бацька Віці (Яўген Гусеў). Шчаслівая сям’я крочыць разам і па казцы, і па жыццю.
У выніку, з невялічкай п’ескі атрымаўся вясёлы лялечны карагод з песнямі і танцамі. Дарэчы, вершыкі-лічылкі Святланы Дарожкі, зусім не ўпісваліся ў канцэпцыю Клімчука. Літаратурны кіраўнік тэатра — Людміла Сіманёнак напісала свае — душэўныя. З музыкай Алёны Пеле з іх атрымаліся вясёлыя і разумныя песенькі.
Харэаграфію для пастаноўкі распрацавала Дзіяна Юрчанка.
Літаратурны кіраўнік тэатра сказала, што пастаноўка нараджаецца на прэм’еры! І цуд адбыўся
Гледачам спадабалася пастаноўка «Каля-Маля». Гэта было і відаць, i чуваць. А калі дакладней — не чуваць. Бо ў добрым спектаклі, не важна дарослы ён ці дзіцячы, гледачы жывуць адным жыццём з акцёрамі. І з рэжысёрам, i са сцэнографам,i з усім творчым калектывам, працаваўшым над пастаноўкай.
З асабістых назіранняў
Каб добра выхаваць дзяця, трэба спачатку выхаваць дарослых. Тэатр «Лялька» — якраз пра гэта. Пра выхаванне густу. Не раз назірала, як сумныя, не прыгожыя і шэрыя дарослыя расчыняюць дзверы «Лялькi» . i праз лічаныя хвіліны іх вочы запальваюцца іскрынкамі цяпла і ўсмешкі.
З такімі ўсмешлівымі дарослымі я і пазнаёмілася пасля пастаноўкі. Бачыла гэту кампанію не ў першыню. Яны прыязджаюць з Мінску, каб наведаць наш Тэатр. Проста выбіраюць дзень і едуць у Ляльку. Усё роўна на якую пастаноўку. Бо любяць. І я іх добра разумею.
Сачыце за афішай, каб патрапіць на наступны паказ прэм’ернай пастаноўкі «Каля-Маля».
