Віцебск, горад каралеўскі!

як князь Альгерд у свае палаты вярнуўся, а віцябляне веданне гісторыі прадэманстравалі

Цэнтральнай падзеяй акцыі «Ноч музеяў», што праходзіла ў Віцебскім мастацкім  музеі, стала адкрыццё выставы «Князь Альгерд у выяўленчым мастацтве». Гэты рэспубліканскі праект прымеркаваны да 720-годдзя з дня нараджэння славутага князя ВКЛ.

Ініцыятарам правядзення праекту выступіў Беларускі саюз мастакоў. На выставе можна было пабачыць работы 47 прафесійных мастакоў з Віцебска, Мінска, Магілева, Полацка, якія ўвасобілі ў сваіх творах вобраз Альгерда.

«Шчыра кажучы, калі мы планавалі гэтую выставу, то перажывалі, ці знойдзем дастатковую колькасць работ,  – зазначыла на адкрыцці праекта старшыня віцебскай арганізацыі Беларускага саюза мастакоў Святлана Баранкоўская.  – А ў выніку атрымалі экспазіцыю, якая вартая таго, каб з ёй праехаць па ўсёй тэрыторыі Беларусі. Прыемна, што побач са сталымі прафесійнымі мастакамі свае работы экспануюць і  маладыя, ёсць тут і творы тых майстроў, хто ўжо, на жаль, пайшоў з жыцця. Спадзяюся, такія гістарычныя праекты стануць традыцыйнымі. А першую выставу мы прысвяцілі Альгерду невыпадкова: я лічу, што менавіта яму трэба дзякаваць за тое, што Віцебск сёння – не правінцыйны горад, а горад каралеўскі».

З такім вызначэннем ролі Альгерда ў гісторыі Віцебска згодна і дырэктар музея Вольга Акуневіч, якая падчас выступлення на адкрыцці выставы сказала:

«У часы княжання Альгерда наш Віцебск быў адным з пяці мацнейшых гарадоў Вялікага Княства Літоўскага. Стаўшы пасля смерці цесця віцебскім князем, Альгерд пачаў сваю дзейнасць з таго, што замест драўлянага замка пабудаваў каменны. Пры ім у горадзе з’явіліся Благавешчанская і Свята-духаўская цэрквы, былі ўмацаваны Верхні і Ніжні замкі.

 Дарэчы, і сённяшняя выстава нездарма адкрываецца менавіта ў нашым музеі, які знаходзіцца  каля ўсходняга падножжа віцебскай Замкавай гары, на якой амаль 25 год у княжацкіх палатах пражываў князь Альгерд».

Падчас адкрыцця праекта перад прысутнымі выступілі госці мерапрыемства з Полацка – удзельнікі тэатра гістарычнага строю «Полацкі  звяз». Хлопцы прадэманстравалі выдатнае валоданне срэднявечнай зброяй і нават правялі невялічкі паядынак. А пасля выступу Іван Іваноў і Дзмітрый Свяцкі пагадзіліся адказаць на некалькі пытанняў.

– Раскажыце, калі ласка, пра сваё аб’яднанне.

Тэатр гістарычнага строю «Полацкі звяз» быў заснаваны ў 2002 годзе. На сённяшні дзень у ім каля 20-25 удзельнікаў рознага ўзросту: ад чатырох да пяцідзесяці гадоў. Мы займаемся гістарычнай рэканструкцыяй  і аднаўленнем гістарычных відовішчаў, выступаем на сярэднявечных фэстах і святах.

–Цікава, а дзе вы бераце зброю для сваіх выступаў?

Зброю мы набываем за ўласны кошт у майстроў ці вырабляем самі, карыстаючыся рознымі гістарычнымі і археалагічнымі крыніцамі. А кнігі па сярэднявечным фехтаванні дапамагаюць нам максімальна дакладна рэканструяваць паядынкі паміж воінамі. І гэта вельмі важна, бо некалькі стагоддзяў таму ад таго, якой якасці твая зброя і на якім узроўні ты ёй валодаеш, залежыла жыццё.

У гэты ж вечар на трэцім паверсе мастацкага музея праходзілі і іншыя мерапрыемствы. Так Святлана Баранкоўская запрасіла ўсіх на свой майстар-клас па ткацтве пад інтрыгуючай назвай «Гістарычныя казкі». Майстрыца не проста рабіла габелен, але і расказвала прысутным казачныя гісторыі.

А самыя дапытлівыя ўдзельнікі мерапрыемства, упэўненыя ў тым, што яны няблага ведаюць гісторыю роднага города, маглі паўдзельнічаць у інтэлектуальным конкурсе «Малюнак Віцебска 1664 года»ці  ў гістарычнай квэст-гульні «Па віцебскіх замках».

Падчас конкурсу трэба было правільна размясціць фотаздымкі сучасных гарадскіх забудоў на сярэднявечным малюнку. Дарэчы, знайшліся людзі, якія зрабілі гэта бездакорна, за што і атрымалі падарункі – магніты з выявамі Віцебска.

А вось у квэст-гульні, падрыхтаванай старшым выкладчыкам кафедры гісторыі Беларусі ВДУ імя П.М. Машэрава Кацярынай Плытнік сумесна з супрацоўнікамі музея, удзельнічала дзве каманды па пяць чалавек.

Цікава, што частка ўдзельнікаў нават не былі знаёмыя між сабой, што не перашкодзіла ім правільна выканаць амаль усе заданні. А іх, дарэчы, было восем. І для таго, каб прайсці квэст, камандам трэба было пападарожнічаць па ўсёй тэрыторыі музея, прычым, пытанні, на якія трэба было знайсці адказы, датычыліся як гісторыі Віцебска, так і экспазіцыі мастацкага музея.

«Калі мы рыхтаваліся да квэст-гульні , то ўлічвалі тое, каб на роўных былі тыя ўдзельнікі, у каго ёсць пад рукой інтэрнэт, і тыя, у каго яго няма,  – адзначае Кацярына Плытнік.  – Таму магу з упэўненасцю сказаць, што адказы на ўсе пытанні можна было знайсці не толькі ў гугле, але і на малюнках з экспазіцыі музея, ці ў анатацыях да іх. Перад тым, як прапаноўваць квэст-гульню наведвальнікам акцыі «Ноч музеяў»,  мы апрабіравалі яе на студэнтах 32 групы гістарычнага факультэта. У выніку некаторыя пытанні крыху спрасцілі, некаторыя – замянілі на іншыя. Шчыра кажучы, мяне парадавала тое, як хутка дзве каманды сёння справіліся з заданнямі, прычым, яны не карасталіся падказкамі, што ім прапаноўвалі, і амаль не дапусцілі памылак».

Пасля падвядзення вынікаў і ўшанавання пераможцаў, усе ўдзельнікі квэст-гульні атрымалі сертыфікаты, а таксама памятныя падарункі.